آیه 35

فَلَا تَهِنُوا وَتَدْعُوا إِلَى السَّلْمِ وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ وَاللَّهُ مَعَكُمْ وَلَنْ يَتِرَكُمْ أَعْمَالَكُمْ

پس سستى نورزيد و [كافران را] به آشتى مخوانيد [كه] شما برتريد و خدا با شماست و از [ارزش] كارهايتان هرگز نخواهد كاست

*** اين آيه تفريع بر ما قبل است. و جمله (فلا تهنوا) به اين معنا است كه سستى و ضعف بـه خـرج نـدهـيـد. و جـمـله (و تـدعوا الى السلم ) عطف است بر (تهنوا) كه چون در زمـيـنـه نـهـى واقع شده، معناى (لا تدعوا الى السلم ) را مى دهد. و كلمه (سلم ) - بـه فـتحه سين - به معناى صلح است. و جمله (و انتم الاعلون ) جمله اى است حاليه. مـى فـرمـايـد: تـن به صلح ندهيد، در حالى كه شما غالب هستيد. و مراد از (علو) همان غلبه است. و اين خود استفاده اى است معروف.

و جمله (و اللّه معكم ) عطف است بر جمله (و انتم الاعلون ) كه سبب علو و غلبه مؤمنين را بـيـان و تعليل مى كند. پس مراد از معيت (همراهى ) خداى تعالى با مؤمنين، معيت نصرت است، نه معيت قيوميت كه آيه (و هو معكم اين ما كنتم ) بدان اشاره كرده است.

خداوند اعمال شما را ناقص نمى كند، يعنى اجرش را تمام و كـمـال بـه شـمـا مـى دهـد. بـعـضـى هـم گـفـتـه انـد: مـعـنـايـش ايـن اسـت كـه : خـدا اعمال شما را ضايع نمى كند. و بعضى گفته اند: خدا به شما ظلم نمى كند. ولى همه اين معانى نزديك بهم اند.

و مـعـنـاى آيـه ايـن اسـت كـه : وقـتـى راه اطـاعـت نـكـردن خـدا و رسـول او و ابـطـال اعـمال شما چنين راهى است، و كار شما را به محروميت ابدى از آمرزش خـدا مـى كـشـانـد، پـس زنهار كه در امر قتال سستى و فتور مكنيد، و هرگز مشركين را به صلح و متاركه جنگ دعوت مكنيد در حالى كه شما غالبيد و خدا ناصر شما عليه ايشان است، و چـيـزى از اجـر شـمـا را كـم نـمـى كـنـد، بـلكـه اجـرتـان را بـطـور كامل به شما مى دهد.

و در آيـه شـريفه، مؤمنين را به غلبه و پيروزى وعده مى دهد، البته به شرطى كه مؤمنـيـن خـدا و رسـول را اطاعت كنند، پس آيه شريفه از نظر معنا نظير آيه (و لا تهنوا و لا تحزنوا و انتم الاعلون ان كنتم مؤمنين ) مى باشد.

آیه 36

إِنَّمَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا لَعِبٌ وَلَهْوٌ وَإِنْ تُؤْمِنُوا وَتَتَّقُوا يُؤْتِكُمْ أُجُورَكُمْ وَلَا يَسْأَلْكُمْ أَمْوَالَكُمْ ﴿۳۶﴾

زندگى اين دنيا لهو و لعبى بيش نيست و اگر ايمان بياوريد و پروا بداريد [خدا] پاداش شما را مى‏ دهد و اموالتان را [در عوض] نمى‏ خواهد (۳۶

در ايـن آيـه بـا بـيـان حـقـيقت زندگى دنيا و آخرت، مؤمنين را ترغيب مى كند به زندگى آخـرت، و نـسـبـت بـه زنـدگـى دنـيا بى رغبت و بى ميلى مى كند به اين كه مى فرمايد: زندگى دنيا بازيچه و لهو است ؛ كه بيان آن در سابق گذشت.

*** (و ان تـومـنـوا…) - يـعـنـى اگـر ايـمـان آوريـد، و بـا اطـاعـت خـدا و رسـول تقوى گزينيد، خدا پاداشهايتان را مى دهد، و به ازاى آنچه به شما مى دهد مالى از شـمـا نـمـى خـواهـد. و ظـاهـر سـيـاق ايـن اسـت كـه مـراد از اموال همه اموال باشد، و آيه بعدى هم مؤيد اين معنا است.

quran.anhar.ir