آیه اول

بـسـم اللّه الرّحـمـن الرّحـيـم

الَّذينَ کَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبيلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ

ترجمه آيه:

بـه نـام خـداونـد رحـمـان و رحـيم. كسانى كه كفر ورزيدند و جلوگيرى از راه خدا كردند اعمالشان را نابود مى كند (1).

اين سوره كفار را به اوصاف خبيثه و اعمال زشتى كه از خصائص ايشان است توصيف مى كند

و مؤمنين را با صفات طيب و اعمال نيكى كه دارند مى ستايد، آنگاه آثار صفات مؤمنين را كـه نـعمت و كرامت است و آثار صفات كفار را كه نقمت و خوارى است، بر مى شمارد.

خلاصه در اين سوره بين دو طائفه مقايسه شده، هم بين صفات و اعمالى كه در دنيا دارند و هـم بين آثارى كه در آخرت مترتب بر اعمال آنان مى شود

و در اين ميان بعضى از احكام جـهـاد و قـتال را بيان مى كند. و اين سوره به طورى كه از سياق آياتش ‍ استفاده مى شود در مدينه نازل شده.

 تفسیر:

كلمه (صد) كه مصدر فعل (صدوا) است، به اعراض از راه خدا يعنى اسلام تفسير شـده - از بـعـضـى ايـن طـور نـقـل شده،

بعضى ديگر آن را به منع و جلوگيرى مردم از ايـمـان آوردن به آنچه رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله وسلّم ) ايشان را بدان مى خواند يعنى از ايمان به دين توحيد تفسير كرده اند.

و تفسير دومى با سياق آيات بعدى سازگارتر است، مخصوصا با آياتى كه مؤمنين را بـه قـتال و اسير گرفتن از جلوگيران و مانعين راه خدا و ساير كفار دستور مى دهد بهتر مى سازد.

پـس مـراد از جـمـله (الذيـن كفروا) كفار مكه و ساير كفارى است كه از ايشان پيروى مى كـنـنـد، و ايـن كـفـار بـودنـد كـه مـردم را از ايـمـان آوردن بـه رسـول خـدا (صـلّى اللّه عـليـه و آله وسلّم ) منع كرده، و ايشان را وسوسه مى نمودند. و نيز از زيارت مسجدالحرام جلوگيرى مى كردند.

اضـلال و ابـطـال اعمال كافران، و در مقابل، پرده كشيدن بر سيئات مؤمنان صـالح العمل و اصلاح قلب ايشان

(اضـل اعـمـالهـم ) - يـعـنـى خـداونـد اعـمـال ايـشـان را بـاطل كرد، در نتيجه، اعمالشان راه به مقصد نمى برد، چون مقصد آنان از اعمالشان اين بـود كـه حق را باطل و باطل را زنده كنند، و هرگز نمى توانند. پس جمله مورد بحث نظير جـمـله اى است كه خداى تعالى مكرر خاطرنشان نموده مى فرمايد: (و اللّه لا يهدى القوم الكـافـريـن ) و خـداى تـعـالى وعـده داده كـه حـق را زنـده كـنـد، و بـاطـل را مـيـرانـده و بـاطـل كـنـد، هـمـچـنـان كـه فـرمـوده : (ليـحـق الحـق و يبطل الباطل و لو كره المجرمون ).

و مـراد از ضـلالت اعـمـال كـفـار، بـاطـل شـدن و فـسـاد آن اسـت قـبـل از ايـنـكـه بـه نـتـيـجـه بـرسـد، و خداى تعالى اين معنا را به عنوان استعاره كنايى ضلالت خوانده است.

منبع: پایگاه جامع قرآن کریم . تفسیر المیزان

  http://quran.anhar.ir