آیه دوم
” و الذيـن امـنـوا و عـمـلوا الصـالحـات و امـنـوا بـمـا نـزل عـلى مـحـمد و هو الحق من ربهم كفر عنهم سيئاتهم و اصلح بالهم (2) “

ترجمه
و كـسـانـى كـه ايـمـان آورده، اعـمـال صـالح انـجـام مـى دهـنـد و بـه آنـچـه بـر مـحـمـد نـازل شـده كه حق است و به راستى از ناحيه پروردگارشان است ايمان مى آورند خداوند گناهانشان را با مغفرت خود محو مى كند و دلهايشان را اصلاح مى فرمايد (2).

تفسیر
ظـاهـر ايـنـكـه صـدر آيـه مـطـلق آمـده، ايـن اسـت كـه مـطـلق دارنـدگـان ايـمـان و عـمـل صـالح مـنـظـورنـد، در نـتـيـجـه جـمـله (و امـنـوا بـمـا نـزل عـلى مـحـمـد) كـه ايـمان آوردن را مختص به يك طائفه مى داند، قيدى احترازى خواهد بـود، نـه تأكيد كـه صـرفـا به خاطر عنايتى كه به ايمان دارد قيد مزبور را آورده باشد.

(كـفـر عـنـهـم سـيـئاتـهـم و اصـلح بـالهـم ) - در مـجـمـع البـيـان گـفـتـه : كـلمـه (بـال ) بـه مـعـنـاى حـال و شـأن است، و بال به معناى قلب نيز مى آيد،مى گويند: (خـطـر بـبـالى كـذا بـدلم چـنـين افتاد) و اين كلمه جمع ندارد، چون از آن دو كلمه ديگر يعنى حال و شاءن، مبهم تر و كلى تر است.

در اين آيه شريفه، اضلال اعـمـال كـه در آيـه قـبـلى بـود بـا تـكـفـيـر سـيـئات و اصـلاح بـال مـقـابـله شـده، در نـتـيـجـه مـعـنـايـش ايـن مـى شـود كـه : ايـمـان و عـمـل صـالحـشـان بـه سـوى غايت سعادتشان هدايت كرد. چيزى كه هست چون اين هدايت تمام نـمـى شـود مـگـر بـا تـكـفـيـر گـنـاهـان، چـون بـا بـودن گـنـاهـان وصـول بـه سـعـادت دسـت نـمـى دهـد، لذا تـكـفـيـر سـيـئات را هـم ضـمـيـمـه اصـلاح بال نمود.

و مـعـنـاى آيـه ايـن اسـت كه : خداوند با عفو و مغفرت خود پرده اى بر روى گناهانشان مى كشد، و هم در دنيا و هم در آخرت دلهايشان را اصلاح مى كند، اما در دنيا براى اينكه دين حق ديـنى است كه با آنچه فطرت انسانى اقتضايش را دارد موافق است، و احكامش مطابق همان فطرتى است كه خداى تعالى بشر را بر آن فطرت آفريده، و فطرت اقتضاء ندارد و نـمـى طـلبـد مـگـر چـيـزى را كـه كـمـال و سـعـادت انـسـان در آنست، و ايمان به آنچه خدا نازل كرده و عمل به آن وضع انسان را در مجتمع دنيايى اش اصلاح مى كند. و اما در آخرت بـراى ايـنـكـه آخـرت ، عـاقبت همين زندگى دنيا است، وقتى آغاز زندگى توام با سعادت بـاشـد، انـجـامـش نـيـز سـعيد خواهد بود، همچنان كه قرآن كريم هم فرموده : (و العاقبه للتقوى ).

منبع: پایگاه جامع قرآن کریم . تفسیر المیزان

http://quran.anhar.ir